Oud-Feyenoorders over de grens: Thomas Buffel

Al op zestienjarige leeftijd werd Thomas Buffel door Feyenoord weggeplukt bij Cercle Brugge. In Rotterdam werd de Belg gezien als de onbetwiste aanvalsleider van de toekomst. Waar ging het mis?Thomas Buffel werd op 19 februari 1981 geboren in het Belgische dorpje Ruddervoorde. Zijn vader, een fanatiek Cercle Brugge-supporter, meldde hem op vijfjarige leeftijd aan bij amateurvereniging Ruddervoorde. Al gauw bleek dat Buffel veel talent had voor zijn leeftijd en dat bleef na enkele jaren ook de Belgische profclubs niet onopgemerkt. Als tienjarige kon Buffel naar RSC Anderlecht en Club Brugge, maar het jonge talent sloeg die aanbiedingen af en stroomde in bij de jeugdopleiding van Cercle Brugge. De aanvallende middenvelder werd daar in de jeugd een aantal keer kampioen en speelde zich in de nationale jeugdelftallen. Buffel ontwikkelde zich tot een terugkerend gezicht in de vertegenwoordigende selecties en maakte mooie trippen naar het buitenland. Op één van die trips werd de jongeling opgemerkt door Feyenoord.

De toen vijftienjarige Buffel besloot in te gaan op het aanbod van de Nederlandse topclub. Op zestienjarige leeftijd trok het talent daadwerkelijk naar Rotterdam, waar hij in een pleeggezin van de club terecht kwam. Het was voor Buffel geen makkelijke keuze geweest, maar het hielp hem erg in zijn zelfstandige en persoonlijke ontwikkeling. In zijn eerste jaar op Varkenoord speelde de Belg in het onder 18-elftal van Feyenoord. Dat jaar ontwikkelde Buffel zich tot sleutelspeler en werd hij aan het eind van het seizoen uitgeroepen tot beste speler van de jeugdcompetitie. Een titel die in het verleden eerder werd toegekend aan spelers als Clarence Seedorf en Dennis Bergkamp.

Buffel had genoeg laten zien en het daaropvolgende jaar, het seizoen 1999-2000, werd hij door toenmalig hoofdtrainer Leo Beenhakker bij de selectie gehaald. In de voorbereiding ging het de Belg voor de wind. Zijn officiële debuut leek aanstaande, maar een blessure weerhield hem daarvan. Doordat de aanvallende middenvelder enige tijd aan de kant stond, verdween hij uit de picture en maakte het seizoen af bij Jong Feyenoord. Aan het begin van het nieuwe seizoen kwam Buffel voor een moeilijke beslissing te staan. Bij Feyenoord blijven en het merendeel van de wedstrijden bij de reserves spelen of zich laten verhuren en ervaring opdoen op een lager niveau in het eerste elftal. De Belg koos voor dat laatste, en liet zich voor twee jaar aan satellietclub Excelsior verhuren.

De schaduwspits was tot de conclusie gekomen dat hij op een leeftijd was gekomen waarop hij in het eerste elftal moest spelen. Feyenoord had destijds een samenwerkingsverband met Excelsior, er werden een hoop jonge talenten bij de Kralingers gestald om ze zo klaar te stomen voor het echte werk in de Kuip. Buffel ontwikkelde zich in zijn eerste seizoen bij ‘het kleine broertje’ meteen tot basisspeler. De Belg maakte zijn debuut in de met 2-0 gewonnen uitwedstrijd tegen ADO Den Haag. Dat jaar, het seizoen 2000-2001 kwam Buffel tot 31 competitiewedstrijden, waarin hij twaalf keer scoorde. Een behoorlijke productie voor een aanvallende middenvelder, de Belg werd dat jaar dan ook verkozen tot beste speler van de eerste divisie. Het jaar daarna was voor zowel Buffel als Excelsior een groot succes. Aan de hand van de schaduwspits grepen de Kralingers de titel en dwongen zo promotie af naar de Eredivisie. Buffel maakte vijftien doelpunten in 32 wedstrijden en werd opnieuw uitgeroepen tot beste speler van de competitie.

Het was Feyenoord niet ontgaan dat Buffel zich stormachtig ontwikkelde bij Excelsior, dus Van Marwijk besloot de speler terug te halen. De Rotterdammers hadden even daarvoor de UEFA Cup gewonnen en speelden later de finale van de Supercup tussen de UEFA Cup-winnaar en de Champions League-winnaar. Feyenoord trof Real Madrid en verloor met 3-1. Buffel viel tijdens het duel in voor Christian Gyan en het werd duidelijk dat Van Marwijk dat seizoen plannen had met de Belgische aanvaller. Gesterkt door zijn twee succesvolle jaren bij Excelsior, zette Buffel zijn ontwikkeling bij Feyenoord door. Op 21-jarige leeftijd speelde de Belg 31 wedstrijden voor de Rotterdammers en scoorde maarliefst achttien keer. Het werd een prachtig seizoen voor de schaduwspits, met zeven optredens in de Champions League (één doelpunt) en een uitverkiezing voor het Belgisch elftal. Op 12 oktober 2002 maakte Buffel zijn debuut in de interland Andorra – België (0-1).

Het seizoen 2003-2004 verscheen Buffel alle wedstrijden aan de aftrap namens Feyenoord. In 34 duels scoorde de Belg vijftien keer en vormde hij samen met Dirk Kuijt een sterk koppel voorin. Maar na dat jaar keerden de kansen voor Buffel. Trainer Van Marwijk vertrok naar Borussia Dortmund en Ruud Gullit werd binnen gehaald als zijn opvolger. Buffel werd contractverlenging aangeboden, maar weigerde dat. Onder Gullit kon de Belg niet rekenen op een basisplaats. De doorgebroken baltovenaar Salomon Kalou werd naast Kuijt in de spits geposteerd en Buffel moest zich beperken tot invalbeurten en kreeg een conflict met de trainer. Na vijftien wedstrijden (twee doelpunten) te hebben gespeeld, brak de winterstop aan en stuurde Buffel aan op een vertrek. De aanvaller had zich in die vijf maanden tijd weinig kunnen laten zien, maar door zijn eerdere prestaties waren er genoeg opties in januari. Glasgow Rangers nam de Belg op 1 januari 2005 voor drie en een half miljoen over van Feyenoord. Buffel was 23 jaar en tekende een contract voor vier en een half jaar.

In een interview op de officiële website van Cercle Brugge van 5 april 2009 vertelt Buffel openhartig over zijn laatste zes maanden bij Feyenoord: "Bij Feyenoord was ik de ster en dan zou Gullit het ineens niet meer zien zitten in mij? Ik heb daar mijn twijfels over. Ik denk dat het een zakelijke beslissing was. Ik had twee fantastische jaren bij Feyenoord meegemaakt, meer dan dertig keer gescoord, Jon Dahl Tomasson vervangen en doen vergeten, ik kon zo bijtekenen. Gullit kwam en gaf mij rugnummer tien. Alleen, ik tekende niet bij, want het aanbod was niet super en ik had nog een jaar in mijn contract. Mark Wotte, die toen technisch directeur was, heeft mij letterlijk gezegd dat ze verplicht zouden zijn om mij op de tribune te zetten als ik niet inging op het contractvoorstel. Ik geloofde hem niet. De voorbereiding liep niet van een leien dakje, ik raakte licht geblesseerd en in de eerste competitiewedstrijd wisselde Gullit mij bij een 2-0 voorsprong en vanaf dat moment begon de kritiek. Nog voor de eerste competitiewedstrijd had ik bij hem moeten komen en zijn betoog kwam er op neer dat ik nog een laatste kans kreeg, terwijl we nog niet eens waren begonnen. Het legioen pikte het niet dat ik niet alles speelde en maandenlang hebben ze mijn naam gescandeerd. Na een half seizoen sukkelen kwamen de Rangers en die wilden een aardig bedrag betalen: Champions League was een stap vooruit, en ik ben gegaan voor 3,5 miljoen euro."

In de tweede seizoenshelft kwam Buffel tot vijftien wedstrijden in het Schotse Premiership. De Belg had zijn scorend vermogen nog niet echt teruggevonden en bleef op vier doelpunten steken. De international had wel een aandeel in het kampioensschap dat de Rangers dat jaar behaalden en het veroveren van de League Cup. Het jaar daarna, het seizoen 2005-2006, werd nationaal geen succes voor de Schotten. De landstitel ging naar rivaal Celtic, maar internationaal werd er wel goed gepresteerd. Glasgow Rangers behaalde voor het eerst in de clubgeschiedenis de laatste zestien van de Champions League. Buffel had met een assist op de beslissende treffer van Peter Lovenkrands een groot aandeel in die kwalificatie. Het seizoen 2006-2007 begon goed voor Buffel. De Belg speelde zeventien wedstrijden (drie goals), maar later dat seizoen kwam er heel slecht nieuws voor de Belg. Het bleek dat er een operatie aan beide knieën nodig was om Buffel weer op 100% te kunnen laten spelen. In februari 2007 werd de aanvaller geopereerd en wat volgde was een lang revalidatieproces.

Pas ver in het seizoen 2007-2008 werd Buffel na een lange revalidatie weer volledig fit verklaard. Maar Glasgow Rangers behaalde in die tijd goede resultaten en er was geen plaats voor de Belg. Nog zelden werd er dat seizoen een beroep gedaan op de aanvaller, en Buffel besloot het seizoen met drie competitiewedstrijden achter zijn naam. Europees werd er nog wel een beroep gedaan op de international. Zo moest de aanvaller aantreden tijdens de halve finale van de UEFA Cup tegen Fiorentina, die de Schotten uiteindelijke na strafschoppen zouden winnen. In de finale ging Glasgow Rangers ten onder tegen het Zenit Sint-Petersburg van Dick Advocaat, Buffel speelde niet mee. Ook omdat Buffel bijna honderd wedstrijden voor de Schotten had gespeeld, en ze dan een extra bedrag aan Feyenoord hadden moeten betalen, kwam hij niet meer in actie. De Rangers kampten met financiële problemen en konden het dan verschuldigde bedrag niet betalen.

In de zomer van 2008 besloot Buffel terug te keren bij de club waar hij zijn jeugdopleiding genoot, Cercle Brugge. In België heeft de aanvaller de hoge verwachtingen echter niet helemaal in kunnen lossen. Doordat de international bijna anderhalf jaar niet aan spelen was toegekomen, was de grootse vorm er nog niet. Momenteel staat de aanvaller op dertig competitiewedstrijden, waarin hij slechts drie keer scoorde. Zijn laatste doelpunt dateert alweer van 22 november 2008, in de met 2-1 gewonnen wedstrijd tegen KV Mechelen. Er is dan ook wat kritiek op de prestaties van de nu 28-jarige voetballer. De statistieken wijzen echter uit dat Cercle het beter doet mét Buffel, dan zonder Buffel. Met de Belg in de basis pakte Cercle 39 punten in 23 wedstrijden en zonder Buffel aan de aftrap zijn dat slechts veertien punten uit veertien duels. De Belg tekende voor twee jaar bij zijn jeugdliefde, maar heeft al laten weten dat hij niet te lang in zijn vaderland wil blijven. Buffel voetbalt het liefst in het buitenland en heeft reeds aangegeven te vertrekken wanneer er zich een mooie kans voordoet.

[FR12] Daniël Verduijn