Analyse: Wie moeten de penalty's en vrije trappen nemen bij Feyenoord?

Met het vertrek van Orkun Kökcü naar Benfica levert Feyenoord in één klap zowel haar strafschopnemer als (directe) vrije trappen-nemer in. Deze rollen worden momenteel in het huidige elftal door diverse spelers ingevuld. Zo namen dit seizoen vijf verschillende spelers directe vrije trappen en ontstond er enige discussie na de gemiste penalty van Paixão tegen Celtic. Volgens Arne Slot stond hij "lager op het lijstje dan Hancko", maar na overleg tussen de Slowaak en Braziliaan, mocht laatstgenoemde hem toch nemen. In dit artikel worden de directe vrije trappen en penalty's van de laatste jaren geanalyseerd.

De penalty's

Laten we beginnen met de strafschoppen! Om meetbaar te maken wat de kans is dat een strafschop ook daadwerkelijk wordt gescoord, kan je gebruik maken van Expected Goals (xG). Een penalty heeft een Expected Goal-waarde van tussen de 0,75 en 0,80. Deze exacte waarde verschilt per dataprovider. Zo geeft bijvoorbeeld WyScout 0,76 xG aan een penalty, en Opta 0,79 xG. Dat houdt in dat er verwacht wordt dat ongeveer tussen de 75% á 80% van de penalty’s direct tot een goal leiden. Maar hoe zit dit bij Feyenoord? Onderstaand zie je een overzicht van alle door Feyenoord genomen penalty’s in de historie.

Zoals je kunt zien heeft Feyenoord in deze tijd in totaal 418 penalty’s genomen, waarvan er 351 direct benut werden. Dit geeft een slagingspercentage van 84%. Dit is een overperformance als je in beschouwing neemt dat ongeveer 75% - 80% van de penalty’s over het algemeen benut worden. Hierbij moet gezegd worden dat de ervaring leert dat op de lange termijn bijna geen enkele speler in staat is om xG te overtreffen.

Wat ook opvalt is dat dit percentage flink terugloopt in Europese wedstrijden. Zo benutte Feyenoord slechts een kleine 73% van zijn strafschoppen in de Europa League. Heeft dit wellicht te maken met een hogere druk op de strafschop? Ter vergelijking staat hieronder een tabel met de genomen strafschoppen in de afgelopen tijd onder leiding van Arne Slot. Een kleinere sample, en daarmee dus ook net wat minder zeggend.

Wat misschien nog wel veel interessanter is dan het hiervoor genoemde: welke spelers uit de huidige selectie zijn het meest succesvol met het nemen van een strafschop? In de tabel hieronder zie je hoeveel penalty’s de spelers in de huidige selectie van Feyenoord genomen hebben in hun carrière en hoeveel daarvan direct tegen de touwen belandde. Hierin zijn ook jeugdinterlands opgenomen. Penalty’s uit penaltyreeksen worden buiten beschouwing gelaten.

Alle spelers bij elkaar hebben een mooie gemiddelde score van 88% behaald, wat dus een stuk hoger is dan de verwachte slagingskans van een penalty en de all-time score van Feyenoord. Jahanbakhsh, Hancko, Milambo en Van den Belt hebben in een officiële wedstrijd nog nooit gemist. Hancko schoot ooit in een oefenwedstrijd tegen Lokomotiv Moskou wel op de paal, maar oefenwedstrijden worden in deze tabel niet meegerekend. Gimenez en Ueda hebben beide de meeste penalty’s genomen in hun carrière (11). Dit deden ze beide prima door 9x (Gimenez) en 10x (Ueda) hieruit te scoren. Eerder benoemde Melvin in zijn X-thread al dat Ueda een strafschopspecialist is. Zie hier onder de plaatsing van zijn strafschoppen.

Het is belangrijk om simpelweg een vaste strafschoplijst te maken op basis van traptechniek, (strafschop)ervaring en stressbestendigheid. Dat zorgt er ook voor dat er geen ruimte is voor discussies op het veld. Daarnaast is het een pré als dit een basisspeler en/of spits betreft. Een basisspeler omdat de strafschopnemer dan niet al te veel wisselt en het direct duidelijk is wie er gaat trappen. Het voordeel van een spits als strafschopnemer is dat zij leven voor goals en door middel van een benutte penalty wellicht eerder in een positieve flow terecht komen.

Op basis van eerdergenoemde argumenten en statistieken zou dit de top 5 vormen:
1. Gimenez
2. Hancko
3. Ueda
4. Ivanušec
5. Jahanbakhsh

Directe vrije trappen

Zoals eerder gemeld heeft Feyenoord sinds het vertrek van Kökcü, welke zo goed als alle (directe) vrije trappen voor zijn rekening nam, best wat gerouleerd met de directe vrije trappen-nemers. Kökcü nam er in alle competities 29, waarvan er 2 in de goal belandde. Bijna de helft van zijn pogingen was op goal. Maar hoe zit dit binnen de huidige selectie?

De afgelopen twee jaar hebben er in de huidige selectie van Feyenoord in totaal 13 spelers vrije trappen genomen voor hun clubs. In totaal waren dat 48 vrije trappen in die periode, waarvan er 2 direct gescoord werden en slechts 23% op de goal terecht kwam. Deze twee goals kwamen van de voet van Stengs en Hancko. Verder valt op dat Jahanbakhsh zijn laatste 7 vrije trappen niet op goal schoot.

Noemenswaardig is dat buiten deze periode van twee jaar ook diverse andere spelers doeltreffend waren uit een directe vrije trap. Zo scoorde Lingr in januari 2021 een vrije trap in de Tsjechische beker namens Slavia Praag in de derby tegen Dukla Praag, maakte Ivanusec tweemaal een directe vrije trap namens Lokomotiva Zagreb in het seizoen 2018/2019 en scoorde Hartman tweemaal een vrije trap in de onder 19 van Feyenoord, waaronder deze prachtgoal in de wedstrijd tegen Ajax!

Het meetbaar maken van de kwaliteit van een vrije trap is ontzettend lastig. xG is hierbij geen eerlijke graadmeter aangezien er bij een vrije trap veel meer andere factoren komen kijken dan puur en alleen de ligging van de bal. Daarom is het eigen oog hier ver uit het meest belangrijk. Het meest logische is om te kiezen voor een linksbenige speler bij een vrije trap aan de rechterkant van het veld en vice versa. Dit omdat je dan beide hoeken het beste kan bereiken. Als linksbenige speler komt Hancko naar boven, omdat hij een goede vaste trap heeft, zoals te zien in bovenstaande video. Een rechtsbenige speler hebben we tot dusver nog niet overtuigend gezien in het elftal.

Daarnaast is het opvallend dat Feyenoord zich sinds het aanstellen van Slot steeds meer focust op het snel of kort nemen van vrije trappen op soms redelijk gevaarlijke posities. Denk hierbij aan de afgekeurde goal van Geertruida. Wellicht dat dit ook te maken heeft met de mindere kwaliteiten met betrekking tot het nemen van directe vrije trappen.