Het bijzondere verhaal achter een Feyenoord Sportclub midden in Rio de Janeiro

Robert Smits woont al veertig jaar in Brazilië. Als een rasechte Feyenoord-supporter heeft hij een Feyenoord Sportclub opgezet midden in een favela in het noorden van Rio de Janeiro. FR12.nl praat met Robert over zijn passie voor Feyenoord en ervaringen als oprichter van een Feyenoord Sportclub in een door een drugsbende gecontroleerde favela.

''Zo, dat was genieten, hè'', begint Robert het interview daags na de overwinning op Ajax (2-3). Al vanaf kleins af aan is Feyenoord een belangrijk onderdeel van het leven van de Rotterdammer. Hij reisde mee naar alle uit- en thuiswedstrijden, wat voor hem een manier was om te ontsnappen aan de moeilijke kanten van het leven.

Inmiddels volgt hij de wedstrijden van Feyenoord al veertig jaar op hemelsbreed 9500 kilometer afstand, in een plaatsje vlakbij Rio de Janeiro. ''ESPN zendt hier steeds vaker Feyenoord uit. Ik denk dat het te maken heeft met het succes van Feyenoord sinds afgelopen jaar. Het succes in de Conference League speelde hier ook echt wel.'' Er wordt momenteel maar één Eredivisie-wedstrijd per weekend uitgezonden. Waar dit eerst vaak Ajax en PSV waren, is dat nu steeds vaker Feyenoord.

Het begin van een avontuur
Robert besluit begin jaren tachtig om zijn grote liefde Feyenoord tijdelijk achter te laten en op zoek te gaan naar avontuur. Zijn rondreis begint in Europa en eindigt in Zuid-Amerika. ''In 1983 heb ik een rondreis gemaakt door Zuid-Amerika en ben ik blijven hangen in Brazilië. Op de laatste dag van de reis heb ik besloten om terug te keren om iets voor de mensen te doen.'' Vooral de omstandigheden van de kinderen, waarbij hij gelijkenissen ziet vanuit zijn eigen jeugd, zijn een reden om te blijven. ''In Rio werd ik aangegrepen door de straatkinderen op een plein voor het centraal station. Daar moest ik iets voor doen. Die kinderen komen allemaal uit de favela’s van Rio en hebben daar allemaal hetzelfde meegemaakt.''

''Om te overleven verkochten ze snoepjes in de trein en aan het einde van die treinrit bleven ze op het plein omdat ze anders hun geld moesten afgeven aan hun ouders ‘die hen toch maar mishandelden’. Toen probeerde ik daar de kinderen te helpen.'' Terwijl Robert deze straatkinderen helpt aan bijvoorbeeld eten of mentale steun, leeft hij zelf ook in een favela. Hier komt hij erachter dat dit de plek is om kinderen te helpen ontsnappen uit de drugswereld.

''Ik wilde door middel van sport en school ervoor zorgen dat kinderen niet terecht kwamen in de drugswereld. Toen heb ik in 1986 de Sparta Sportclub opgericht.'' De reden waarom deze Feyenoorder in hart en nieren voor de naam Sparta koos? ''In die tijd had een Feyenoorder geen problemen met een Spartaan. Het moest iets uit Rotterdam zijn en het woord Feyenoord konden ze in Brazilië niet goed uitspreken'', vertelt Smits lachend.

De oprichting van de Feyenoord Sportclub
Na het grote succes van de eerdere sportclubs, waaronder die van Sparta, komt het moment om ook een sportclub op te richten met de naam van zijn grote liefde. In 2018 begint hij met de Feyenoord Sportclub, in het Braziliaans 'Escolinha Feyenoord'. ''Ik had al vier favela’s bezocht, maar toen ik hoorde over de wijk Faz Quem Quer (doe wat je wil, red.) ben ik daar gaan kijken en vond ik het goed passen bij Feyenoord. Toen wist ik dat deze plek geschikt was.''

''De locatie van Escolinha Feyenoord heeft één nadeel, tevens ook een voordeel. Het ligt namelijk op het enige pleintje van de hele wijk. Het is een hele uitgestrekte favela tegen een berg en dit was het pleintje waar de drugsdealers stonden met hun semiautomatische wapens. De uitdaging was om het een veilige plek te maken waar ouders hun kinderen naar toe wilden sturen.''

Gedurende het gesprek wordt steeds meer duidelijk in wat voor bizarre omstandigheden Robert dit prachtige werk verricht. ''Twee jaar geleden hebben we ons eigen jeugdhonk gebouwd. Toen we begonnen was er twee keer per week een schietpartij waarbij de kinderen op de achterlijn moesten wachten tot het veilig was. Nu is dat nog maar één keer in de twee weken, maar alsnog stonden we met de schietpartijen op de achterlijn te wachten. Hier wilden we graag een gebouw hebben waar de kogels niet doorheen konden en waar wij en de kinderen veilig konden wachten.''

Wanneer je als buitenlander een nieuw initiatief opzet in een onbekende favela, is het belangrijk om zo snel mogelijk contact te zoeken met de drugsbaas. Ook zij waarderen het werk van de Rotterdammer, omdat het de wijk en kinderen veel goeds brengt. ''Overal waar je komt moet je snel contact maken met de drugsbaas. Ik heb één keer de fout gemaakt dat niet te doen. Dan word je geblinddoekt en meegenomen naar de baas. Ach ja, dan is het wel spannend, maar moet je gewoon eerlijk zijn.''

De liefde voor Feyenoord overbrengen
Als Feyenoorder in hart en nieren is het voor Robert belangrijk om de liefde voor zijn club over te brengen in de wijk. Daarbij hebben de successen onder Arne Slot zeker geholpen. Ook de Brazilianen Danilo en Igor Paixão leven inmiddels onder de bevolking. ''Het leeft wel, maar het waren wel spelers die bijna niemand kende. Het is wel extra leuk en in de wijk leeft Paixão nu wel. Ik krijg het altijd te horen als hij niet speelt.''

Ook heeft Robert het voor elkaar gekregen dat de hele wijk meeleeft met de successen van Feyenoord. ''Na zo’n wedstrijd als tegen Ajax krijg je allemaal appjes van de mensen hier dat ze de wedstrijd gezien hebben. Verleden jaar hadden we ook een heel gaaf feest tijdens de finale tegen AS Roma. De hele sportclub was ingericht en er was vuurwerk. Vroeger werd je er doodziek van dat iedereen alleen maar Ajax kende, maar nu moet je bij sommige kinderen echt opletten als je zegt dat je voor Ajax bent. Dat komt allemaal door de Feyenoord Sportclub.''

Relatie met de club
Ondanks dat het de naam van Feyenoord draagt, heeft dit project geen officiële banden met de club uit Rotterdam. Zijn tijd als supporter heeft wel geholpen met het krijgen van de juiste connecties, waardoor hij makkelijker aan shirtjes kan komen. ''Wij kennen wat jeugdtrainers bij de club, dus als het seizoen afgelopen is verzamelen zij de kleding en sturen ze dat op. Het wordt nu alleen wel lastig gemaakt omdat de KLM de dozen tegenwoordig niet meer wil meenemen. Het helpt heel erg dat ik nog veel jongens ken uit mijn Feyenoord-tijd. Vanuit de club zelf steunen ze het verder niet.''

De steun van de club kan wel heel erg helpen om het project te ondersteunen en daarmee ook een grotere naam te krijgen in de regio van Rio de Janeiro. Op de vraag of hij denkt dat het voor Feyenoord ook positief werkt, reageert Robert duidelijk. ''Dat denk ik wel. Ik heb het in de afgelopen jaren wel eens nagevraagd. De uitgaven van Feyenoord zijn voornamelijk aan initiatieven binnen Rotterdam. Ik hoop heel erg dat er snel een ingang komt bij de club, want je draagt de naam in zo’n grote stad als Rio toch uit. Zodra wij aan steeds meer toernooien kunnen deelnemen, gaan alsmaar meer mensen de naam van Feyenoord zien.''

Toernooien tegen andere teams
Doordeweeks trainen er ongeveer tachtig kinderen bij Escolinha Feyenoord, al draait het volgens Robert allemaal om de weekenden. De wedstrijden worden gespeeld met vijf spelers en evenveel wisselspelers, wat dus betekent dat er nog veel meer te halen valt. Om dit te bereiken is er alleen een extra trainer nodig, die de kinderen vervolgens mee kan nemen.

''Het gaat vooral om het plezier in het spel. De toernooien en wedstrijden op zaterdag en zondag zijn heel belangrijk. De uitjes met het team zijn het mooiste wat er bestaat. Verleden jaar deden we mee met het staatskampioenschap. Het waren allemaal betere clubs, maar we zijn wel in de finale gekomen. Het is belangrijk dat we een extra trainer krijgen, zodat we met nog meer kinderen op pad kunnen.''

Afgelopen zomer bereikte het project de grootste zender van de nationale tv, waar er vier minuten lang aandacht werd besteed aan Feyenoord. Momenteel is het voor Escolinha Feyenoord vooral belangrijk om hulp te krijgen met het ontvangen van nieuwe materialen en het vinden van een nieuwe trainer. ''Hopelijk tot snel op de Coolsingel. Ik ga regelen dat ik erbij ben'', sluit Robert enthousiast af. Via deze link is het mogelijk om vrijblijvend een donatie te geven aan de stichting van Robert.