Sportpsycholoog Dan Abrahams over de 'high performance mindset' bij Feyenoord

Dan Abrahams werkt al meer dan 15 jaar als sportpsycholoog met de grootste teams over de wereld. In de Premier League heeft hij zijn kennis gedeeld bij clubs als Manchester United en Newcastle United, maar ook individuele sporters als Gareth Bale klopten aan voor zijn diensten. Sinds dit seizoen helpt hij ook de selectie en academy van Feyenoord. FR12.nl sprak met Abrahams over zijn ervaringen bij de Rotterdammers en wat hij probeert mee te geven.

“We begonnen in de voorbereiding met praten over de potentie van mijn werk”, antwoordt Abrahams op de vraag wanneer Feyenoord voor het eerst contact op nam. “Eind september begon ik echt bij de club, het startte met mijn eerste bezoek in Rotterdam.”

Abrahams heeft meerdere boeken geschreven over voetbalpsychologie en dat is ook hoe Feyenoord hem ontdekt heeft. Voormalig voetballer in Australië en momenteel Head of Performance bij Feyenoord, Leigh Egger, benaderde Abrahams voor een mogelijke samenwerking. “Leigh heeft één van mijn boeken gelezen en dacht dat ik kon helpen binnen de gehele organisatie van Feyenoord. Daarna heb ik met diverse mensen gesproken. Dit speelde allemaal ruim voor het seizoen begon.”

Waar te beginnen?
De sportpsycholoog benadrukt dat hij met zijn verhaal Feyenoord niet wil benadelen en vertelt daarom in globale lijn hoe hij is begonnen met het traject bij het eerste elftal. “Toen ik startte, ging ik eerst kennismaken met Arne en zijn (medische) staf. Ik vertelde over wat ik wilde gaan doen en introduceerde de termen High Performance Mindset (HPM) en Low Performance Mindset (LPM). In het begin sprak ik hierover met de medische afdeling en werkte ik nog maar met een paar spelers.”

Een High Performance Mindset, zo legt Abrahams uit, is een mentale techniek die niet alleen besteed is voor topsporters, maar ook voor mensen in het hedendaagse leven op werk. Het draait om een vermogen waarin je de meest optimale mentale houding te creëert, wat ervoor moet zorgen dat je altijd op je best presteert. Deze HPM is voor iedereen authentiek en kan in elke situatie worden toegepast.

“Dus toen ik begon, heb ik nog niet veel gesproken met de spelers zelf. Dat is gebruikelijk in sportpsychologie, omdat je wil kijken hoe je het beste kunt starten bij een complete organisatie. Ik kwam bij Feyenoord in een organisatie die een succesvol seizoen had beleefd, dus iedereen was vrolijk. Toen kwam er een korte pauze omdat ik drie weken naar Singapore vertrok om te werken met een e-sportteam.” Een succesvolle pauze was het zeker. Feyenoord ging de winterstop in als koploper en ook Abrahams kende succes: “Het team waarmee ik werkte, had het toernooi gewonnen”, vertelt hij enthousiast.

“Jammer genoeg was de timing bij de start van onze samenwerking dus niet heel gelukkig. Ik vervolgde mijn werk in Portugal op het trainingskamp in december. Hier ben ik ook geïntroduceerd aan de hele selectie. We hebben er goede groepssessies gehad, individuele gesprekken met spelers en conversaties met Arne en zijn team. Daarna ben ik online ondersteuning gaan bieden en ben ik in de derde week van januari in Rotterdam gekomen om te starten met de hele academy.”

De academy
We zien al langer dat Feyenoord door de laatste jaren heen over de gehele organisatie sterk geprofessionaliseerd is. Dit blijkt ook uit het verhaal van Abrahams. De Rotterdammers willen namelijk niet alleen hulp bij het eerste elftal, maar ook bij alle jeugdelftallen en het vrouwenelftal. “Ik ben begonnen met werken door de hele club. Ik ben vooral aan het werk met en via de coaches. Dat kenmerkt wat we doen in sportpsychologie: altijd zoeken naar de meest efficiënte weg om te werken. Ik geef ze aan wat ze kunnen verbeteren en als ze het geprobeerd hebben komen ze terug bij mij.”

Mentale veerkracht
Het is inmiddels geen wonder meer dat Feyenoord vaak in de slotminuten een wedstrijd weet te beslissen. Waar sommige analisten nog beweren dat het puur geluk is, vertelt ook Abrahams dat het zeker te maken heeft met de zogenoemde ‘High Performance Mindset’. “Ik werk met de simpele termen als HPM en LPM en ik denk dat de cultuur van de organisatie en het team betrokken moet zijn bij het psychologische deel. Je moet ernaar streven dat spelers weten wat hun individuele HPM is, en hier vervolgens 100 minuten in kunnen blijven. Ongeacht wat er gebeurt.”

“De boodschap is echt dat we weten wat een High Performance Mindset is en dat je ook gedurende lastige momenten deze weet te behouden. Je kan één doelpunt achter komen, of zelfs twee, wat gebeurde in de beker. Je kan spelen op een lastig veld of tegen een team dat ineens de beste wedstrijd ooit speelt. Je moet altijd aantreden en blijven in je High Performance Mindset. Dit garandeert niet dat je goede wedstrijden speelt, maar wel dat je de best mogelijke wedstrijden speelt.”

“Wat ik sterk vind aan dit elftal - tot nu toe - is dat ze laten zien dat ze weerstand hebben. Discipline tonen en in een High Performance Mindset blijven, zelfs in de moeilijkste omstandigheden. 2-1 achter komen in de ArenA, 0-2 achterkomen in de beker. Het garandeert niet dat je wint, maar ze hebben het wel gedaan. Ze gaven zichzelf een betere kans omdat ze begrijpen wat hun HPM is.”

Een staf van wereldklasse
De sportpsycholoog vindt het belangrijk om te vermelden dat je, zelfs met een HPM, niet kan presteren zonder trainingen en tactieken van wereldklasse. Zelfs met zijn ervaring, is hij erg onder de indruk van de kwaliteiten van Slot. “De HPM is een goede aanvulling op de briljante tactieken en trainingen van Arne. Als je geen coach, team en staf van wereldklasse hebt, maakt de HPM niet het verschil. Bij Feyenoord heb je een ongekende trainer, een performance staf van wereldklasse en een geweldig team dat achter de schermen werkt. Dat zorgt ervoor dat ik maar ‘die 1% gast’ van het verhaal ben.”

Wat mij enthousiast maakt, is werken met mensen zoals bij Feyenoord!

“Ik werk 26 jaar in high performance sport en 18 jaar in voetbal, hier heb ik met heel veel mensen in de Premier League gewerkt. Arne is een goede trainer en één van de beste die ik tot nu toe gezien heb. De resultaten spreken natuurlijk ook voor zich. Het belangrijkste is dat hij ‘open-minded’ is, hij wil graag ideeën horen van andere mensen en wil graag uitgedaagd worden. Je kan geweldige gesprekken met hem hebben over de inhoud, hij staat overal voor open om te verbeteren en andere erbij te betrekken. Dat maakt hem voor mij een trainer van wereldklasse. Ik had de eer om trainingen van dichtbij te bekijken en zijn staf met Marino, Sipke en John is ook echt heel belangrijk.”

Aanstaande woensdag speelt Feyenoord opnieuw tegen Ajax. Doordat de twee Klassiekers zo snel na elkaar komen, is de vraag of je hierdoor een andere voorbereiding hebt. “Ik heb niet dagelijks contact met de selectie, dus dat is wel een verschil. Maar als psycholoog denk ik dat je wel moet praten met je spelers. Aan spelers als Trauner, Hancko, Orkun en Santi moet je vragen hoe het voor hen voelt. Moeten we dingen herhalen, wat voelde goed en wat moeten we anders doen? Ik denk dat het afhangt van wat je spelers zeggen.”

Spelers over de hele wereld
Afgelopen zomer is er een recordaantal nieuwe spelers gekomen bij Feyenoord. Het was moeilijk om aan het begin van het seizoen een verwachting te maken over de prestaties, maar ook is het een uitdaging om met zoveel verschillende culturen te werken. Voor Abrahams maakt het niet uit: “Voor mij maakt dit geen verschil. Ik werk ook met teams in Mexico en Amerika. HPM en LPM en alles wat erbij komt kijken is universeel. Het maakt niet uit om wie het gaat. Danilo, Santi, Justin, Gernot of Orkun; ze kunnen allemaal hun eigen HPM bereiken.”

“Dat dit zo gaat, is een wonder vanuit de club, het is ongelofelijk dat je zoveel nieuwe spelers haalt en zo presteert. Ik vraag me af of dit ergens is voorgekomen in de recente historie, als ze zo doorgaan en een prijs winnen. Dit is echt het resultaat van Arne en zijn staf, maar ook van de medische staf die het geweldig doet.”

‘Game face’
Eén van Abrahams' technieken op het mentale gebied is de term ‘game face’. De sportpsycholoog gaat dieper in op de term en waarom het belangrijk is: “Game face is je beste mentale status, het is je competitieve persoonlijkheid. Ik help spelers deze creëren. Om een voorbeeld te noemen: één speler heeft een game face van zelfvertrouwen en agressiviteit, omdat hij gelooft dat hij zelfvertrouwen moet uitstralen en agressief moet zijn in zijn spel. Ik keek naar beelden van hem en na een periode zag je een meer zelfverzekerde speler en zijn acties waren meer agressief ontwikkeld.”

“Spelers hebben een game face nodig om te concurreren in een High Performance Mindset, om voor zichzelf op te komen en om hun eigen mindset te domineren. ‘Komen we een doelpunt achter? Game face. Komen we op gelijke hoogte? Game face. Maak je een fout? Game face. Krijgt de tegenstander de macht over de wedstrijd? Game face.’ Alles om 90 minuten lang in een High Performance Mindset te blijven.”

Op een manier vol zelfvertrouwen uit de catacombe komen, valt ook onder game face. Hiermee laat je de tegenstander zien dat ze niks te zoeken hebben en het een onmogelijke klus zal worden. “Ik denk dat je zeker invloed kan hebben op het gevoel van de tegenstander door technieken als game face. Het gaat hierbij om de uitstraling van het hele lichaam, niet alleen het gezicht.”

Langdurig succes
Dat er een grote druk ligt op de selectie van Feyenoord is geen verrassing. Na de overwinning op Ajax werd dit alleen maar duidelijker. Volgens Abrahams ervaren de spelers echter vooral de druk die ze zichzelf opleggen. “Zij willen de titel winnen. Ze doen elke dag wat Arne en zijn staf verwachten en dat is heel belangrijk. Het begint met de spelers die gefocust zijn op het proces en niks anders.”

Feyenoord is hard op weg naar de eerste titel sinds 2017. Dit is het gevolg van de juiste bestuurlijke beslissingen met onder andere het aanstellen van Slot. De sportpsycholoog ervaart dit ook binnen de club en hoopt dat de Rotterdammers het kampioenschap binnenhalen. “Fingers crossed! Ik hoop het heel erg, ze hebben zichzelf in een perfecte positie gezet. Er zijn nog zeven wedstrijden te gaan, dus het zal zwaar worden met de beker en Europa League erbij. Het is een club die achter de schermen de juiste beslissingen neemt voor langdurig succes. Dat is het belangrijkste!”

Het is een club die achter de schermen de juiste beslissingen neemt voor langdurig succes